مشاهده محصولات بیشتر ...
مشاهده محصولات بیشتر ...
ترازوی رطوبت سنج (Moisture Analyzer) ، ابزاری پیشرفته برای اندازه گیری دقیق میزان رطوبت موجود در مواد جامد، پودرها و نمونه های نیمه جامد است. این دستگاه با ترکیب دو فناوری اصلی توزین و گرمایش کنترل شده، مقدار آبی که در ساختار ماده وجود دارد را تعیین می کند. فرآیند اندازه گیری، به طور معمول شامل توزین اولیه نمونه، خشک کردن آن با حرارت و ثبت وزن نهایی پس از تبخیر رطوبت است. اختلاف میان این دو وزن، درصد رطوبت ماده را نشان می دهد.
اهمیت استفاده از ترازوی رطوبت سنج به عنوان یکی از مهم ترین تجهیزات آزمایشگاهی در آزمایشگاه ها، به دقت بالا و سرعت تحلیل آن بازمی گردد. در گذشته، تعیین میزان رطوبت، با استفاده از روش های سنتی مانند خشک کردن در آون و توزین مجدد انجام می شد که زمان بر، مستعد خطا و وابسته به شرایط محیطی بود. با این وجود، ترازوی رطوبت سنج با حذف این محدودیت ها، امکان سنجش دقیق رطوبت را تنها در چند دقیقه فراهم ساخته است.
این ویژگی، به ویژه در آزمایشگاه های کنترل کیفیت صنایع غذایی، دارویی، پتروشیمی و پلیمر، مزیتی اساسی محسوب می شود؛ زیرا میزان رطوبت مستقیماً بر کیفیت، ماندگاری، پایداری شیمیایی و قابلیت پردازش مواد اثر می گذارد.
رطوبت یکی از عوامل کلیدی در کیفیت، ماندگاری و پایداری مواد است. در بسیاری از صنایع، میزان رطوبت تعیین کننده استاندارد تولید و بسته بندی محصول نهایی است.
بنابراین، استفاده از ترازوی رطوبت سنج برای اطمینان از کیفیت مواد، نه تنها ضروری بلکه الزامی است.
ترازوی رطوبت سنج، کاربردهای متنوعی دارد و تقریباً در هر صنعتی که ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مواد تحت تأثیر رطوبت قرار دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی، مهم ترین کاربردهای ترازوی رطوبت سنج عبارت اند از:
در این صنعت، از ترازوی های رطوبت سنج، برای اندازه گیری دقیق میزان آب در آرد، غلات، خشکبار، ادویه جات و فرآورده های لبنی استفاده می شود. کنترل صحیح رطوبت، از فساد میکروبی، کپک زدگی و کاهش ماندگاری محصولات جلوگیری می کند.
تعیین درصد رطوبت پودرها، قرص ها و مواد اولیه دارویی، موجب کسب اطمینان از پایداری و اثربخشی محصول می شود. این دستگاه، به رعایت استانداردهای بین المللی داروسازی (GMP و (USP کمک می کند
از این دستگاه، برای کنترل کیفیت رزین ها، گرانول های پلاستیکی و پلیمرها استفاده می شود. وجود آب در ساختار پلیمرها، می تواند در زمان ذوب و قالب گیری باعث تخریب یا تغییر خواص مکانیکی شود.
از دستگاه ترازوی رطوبت سنج، برای سنجش میزان رطوبت خاک، رسوبات و مواد آلی استفاده می شود. نتایج حاصل از این دستگاه، برای ارزیابی خصوصیات فیزیکی خاک، بررسی حاصل خیزی و تحلیل فرایندهای زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد.
در مراکز پژوهشی، برای بررسی رفتار جذب و دفع رطوبت در مواد جدید و بهینه سازی فرمولاسیون ترکیبات، از این دستگاه استفاده می شود.
اصول کار ترازوی رطوبت سنج بر پایه روش خشک کردن حرارتی (Loss on Drying) است. در این روش:
معمولاً فرآیند خشک شدن بین ۵ تا ۱۵ دقیقه زمان می برد و دمای کاری دستگاه بین ۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد قابل تنظیم است.
انتخاب ترازوی رطوبت سنج مناسب از بین طبف گسترده ای از ترازوهای آزمایشگاهی، به دقت، سرعت و قابلیت های فنی دستگاه بستگی دارد. از آنجایی که رطوبت یکی از پارامترهای حساس در کنترل کیفیت مواد است، انتخاب نادرست دستگاه می تواند منجر به خطای اندازه گیری، نتایج غیرقابل اعتماد و حتی اتلاف مواد آزمایشگاهی شود. بنابراین، پیش از خرید، باید فاکتورهای فنی مورد بررسی قرار گیرد تا دستگاه با نیاز واقعی آزمایشگاه یا خط تولید مطابقت داشته باشد. مهم ترین معیارهای انتخاب ترازوی رطوبت سنج مناسب به شرح زیر است.
دقت بالای توزین، از مهمترین ملاک های انتخاب این ترازو است. برای نمونه های آزمایشگاهی، دقتی در حد 0.001 گرم توصیه می شود تا کمترین تغییر جرم در فرآیند تبخیر رطوبت قابل تشخیص باشد.
با توجه به تنوع بالای دمای تبخیر مواد، دستگاه باید قابلیت تنظیم دمای گرمایش را در بازه ای گسترده (معمولاً ۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد) با کنترل دقیق و یکنواختی حرارت داشته باشد.
اصولا در این دستگاه، از منابع حرارتی متفاوتی همچون المنت های هالوژن، مادون قرمز یا متال سرامیکی استفاده می شود. در این بین، منابع هالوژنی، پاسخ حرارتی سریع تری دارند و برای مواد حساس به حرارت مناسب تر هستند.
ظرفیت دستگاه، باید با نوع نمونه و حجم کاری مطابقت داشته باشد. در آزمایشگاه های کنترل کیفیت، معمولاً ظرفیت های ۵۰ تا ۱۲۰ گرم مناسب هستند.
دستگاه های مدرن، امکان تنظیم روش های خشک کردن و ذخیره سازی داده ها را دارند. این ویژگی، در هنگام مقایسه نمونه ها و تحلیل داده ها بسیار مفید است.
استفاده از سیستم مجهز به کالیبراسیون داخلی و خودکار، باعث می شود دستگاه در طول زمان دچار انحراف یا خطای اندازه گیری نشود و نتایج پایدار و تکرارپذیری ارائه دهد.
نمایشگر لمسی، نرم افزار ارتباطی و قابلیت چاپ نتایج، از عوامل مؤثر در سهولت استفاده و ثبت داده ها هستند که باید در هنگام خرید مورد توجه قرار گیرند.
انتخاب دستگاهی با بدنه مقاوم در برابر نوسانات دما، رطوبت و گردوغبار، برای استفاده در محیط های صنعتی و خطوط تولید اهمیت ویژه ای دارد.
برای انتخاب یک ترازوی دقیق و کارآمد، باید به ویژگی های فنی آن توجه کرد. یک رطوبت سنج استاندارد معمولاً دارای مشخصات زیر است:
ویژگی‌ها ترازوی رطوبت‌سنج با منبع هالوژن ترازوی رطوبت‌سنج با المنت حرارتی ترازوی رطوبت‌سنج مادون قرمز (Infrared)
نوع فناوری گرمایی لامپ هالوژن با گرمایش سریع و یکنواخت المنت فلزی مقاوم با گرمایش تدریجی تابش امواج مادون قرمز برای خشک‌سازی نرم
سرعت اندازه‌گیری بسیار سریع (۵ تا ۱۰ دقیقه) متوسط (۱۰ تا ۱۵ دقیقه) سریع تا متوسط
دقت اندازه‌گیری رطوبت بسیار بالا (تا ۰.۰۱٪) بالا (تا ۰.۱٪) بالا در مواد حساس
مناسب برای چه موادی؟ مواد غذایی، دارویی، پودری مواد صنعتی، معدنی، جامدات سنگین مواد زیستی و حساس به حرارت
کنترل دما دقیق با سنسور دیجیتال و PID دستی یا نیمه‌اتوماتیک هوشمند با حسگر حرارتی
مصرف انرژی نسبتاً بالا پایین‌تر متوسط
طول عمر سیستم گرمایی متوسط تا بالا بسیار بالا متوسط
قابلیت ذخیره و انتقال داده‌ها اغلب دارد (USB, RS232) در برخی مدل‌ها دارد در مدل‌های پیشرفته دارد
نمایشگر و رابط کاربری دیجیتال یا لمسی چندمنویی LCD ساده یا گرافیکی LCD دیجیتال
محدوده دمای کاری ۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد ۴۰ تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد ۳۰ تا ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد
دقت توزین ۰.۰۰۱ گرم ۰.۰۰۱ تا ۰.۰۱ گرم ۰.۰۰۱ گرم
زمان کالیبراسیون و آماده‌به‌کار سریع و خودکار دستی و زمان‌برتر خودکار یا نیمه‌خودکار
هزینه خرید و نگهداری نسبتاً بالا اقتصادی‌تر متوسط تا بالا
سطح ایمنی کاربری بالا (دارای سیستم قطع خودکار) متوسط بالا (بدون تماس مستقیم با حرارت)
میزان یکنواختی در خشک‌سازی بسیار بالا بالا بالا برای مواد خاص
کاربرد توصیه‌شده کنترل کیفیت پیشرفته و آزمایشگاه‌های دقیق خطوط تولید صنعتی نمونه‌های بیولوژیکی و تحقیقاتی
عملکرد صحیح ترازوی رطوبت سنج، تا حد زیادی به نحوه نگهداری و کالیبراسیون منظم آن بستگی دارد. این دستگاه باید در محیطی بدون لرزش، دور از جریان مستقیم هوا، رطوبت زیاد و نور خورشید قرار گیرد. تمیز نگه داشتن سینی توزین و محفظه داخلی پس از هر بار استفاده، باعث جلوگیری از آلودگی و رسوب مواد می شود. همچنین، پیش از روشن کردن دستگاه باید از تراز بودن آن اطمینان حاصل شود، زیرا کوچک ترین انحرافی می تواند بر دقت نتایج تأثیر بگذارد.
کالیبراسیون، از دیگر مراحل ضروری برای حفظ دقت اندازه گیری در ترازوی رطوبت سنج است. بهتر است این کار به صورت دوره ای، حداقل ماهی یک بار یا پیش از انجام آزمایش های حساس، انجام شود. برای کالیبراسیون وزنی، باید از وزنه های استاندارد استفاده کرد و برای کالیبراسیون حرارتی نیز از نمونه های مرجع یا خدمات نمایندگی مجاز کمک گرفت. در نهایت، بررسی فیلتر هوا، المنت حرارتی و حسگرها باید حداقل سالی یک بار انجام شود تا از عملکرد دقیق و پایدار دستگاه اطمینان حاصل گردد.
در میان برندهای جهانی تولیدکننده تجهیزات آزمایشگاهی، برندهای بل از ایتالیا و اوهاس از سوئیس، از معتبرترین برندهای طراحی و ساخت ترازوی رطوبت سنج هستند. این شرکت ها، با سابقه ای طولانی در تولید ابزارهای توزین و آنالیز دقیق، استانداردهای بالایی برای اندازه گیری رطوبت ارائه می کنند. همچنین این برندها طیف گسترده ای از ترازوهای آزمایشگاهی مانند ترازوی حساس، ترازوی آنالیتیکال و … را با دقت بالا تولید میکنند.
ترازوی رطوبت سنج بل، بر پایه ی فناوری گرمایش یکنواخت و سیستم توزین با حساسیت بالا طراحی شده است. این برند، در آزمایشگاه های کنترل کیفیت و مراکز تحقیقاتی که ثبات نتایج، تکرارپذیری و دقت میلی گرمی در آنها اهمیت بالایی دارد، مورد استفاده قرار می گیرد. طراحی ارگونومیک، رابط کاربری ساده و استفاده از سیستم های محافظ در برابر نوسانات دمایی از ویژگی های برجسته ترازوهای بل محسوب می شوند.
در مقابل، ترازوی رطوبت سنج اوهاس، با تمرکز بر فناوری های هوشمند و ساختار صنعتی مقاوم، گزینه ای مناسب برای آزمایشگاه ها و خطوط تولید با حجم کاری بالا است. این برند، با بهره گیری از سیستم های حرارتی مادون قرمز، کنترل دیجیتال دما و زمان خشک کردن مناسب، امکان دستیابی به نتایج دقیق در کمترین زمان ممکن را فراهم می سازد.
همچنین، پایداری طولانی مدت سلول توزین و سیستم کالیبراسیون خودکار از مزایای مهم محصولات اوهاس به شمار می رود. در نهایت لازم به ذکر است که هر دو برند با رعایت استانداردهای بین المللی مانند ISO و CE، جایگاه خود را در میان تجهیزات حرفه ای آزمایشگاهی تثبیت کرده اند.
ترازوی رطوبت سنج بر اساس اصل کاهش وزن در اثر تبخیر رطوبت کار می کند. در این دستگاه، نمونه ابتدا وزن می شود، سپس با استفاده از منبع حرارتی (مانند لامپ هالوژن یا المنت سرامیکی) خشک می گردد. پس از تبخیر آب، وزن مجدد نمونه اندازه گیری شده و تفاوت بین دو وزن، میزان رطوبت را نشان می دهد. این روش که به آن Loss on Drying (LOD) گفته می شود، یکی از دقیق ترین روش های تعیین رطوبت در آزمایشگاه هاست.
برندهای معتبر بین المللی مانند OHAUS (ساخت سوئیس) و BEL Engineering (ساخت ایتالیا) از پیشروان تولید ترازوی رطوبت سنج با دقت بالا هستند. این برندها با استفاده از فناوری های حرارتی هوشمند، کالیبراسیون خودکار و سیستم های دیجیتال دقیق، بالاترین کیفیت و پایداری را ارائه می دهند. شرکت دانش گستر نماینده رسمی این برندها در ایران است و محصولات آن ها را با گارانتی معتبر عرضه می کند.
قیمت ترازوی رطوبت سنج بسته به ظرفیت توزین، دقت اندازه گیری، نوع منبع حرارتی، امکانات نرم افزاری و برند سازنده متفاوت است. مدل های پایه معمولاً از حدود 30 تا 50 میلیون تومان شروع می شوند، در حالی که مدل های پیشرفته تر با دقت بالا و قابلیت اتصال به رایانه ممکن است تا 100 میلیون تومان یا بیشتر قیمت داشته باشند. برای دریافت قیمت دقیق و به روز، می توانید با کارشناسان دانش گستر تماس بگیرید.
دقت اندازه گیری در ترازوهای رطوبت سنج معمولاً بین 0.001 گرم تا 0.01 گرم متغیر است. در محاسبه درصد رطوبت نیز دقتی بین 0.01٪ تا 0.1٪ ارائه می دهد. مدل های پیشرفته تر با سنسورهای حرارتی PID و کالیبراسیون خودکار می توانند تغییرات رطوبت را با دقت بسیار بالا و خطای کمتر از 0.05٪ نمایش دهند.
بله، برای حفظ دقت اندازه گیری، کالیبراسیون دوره ای ترازوی رطوبت سنج ضروری است. بیشتر مدل های جدید دارای سیستم کالیبراسیون خودکار (AutoCal) هستند، اما در صورت استفاده مداوم یا تغییرات دمای محیط، بهتر است دستگاه به صورت منظم با وزنه های استاندارد و تجهیزات مرجع تنظیم شود. شرکت هایی مانند دانش گستر خدمات کالیبراسیون تخصصی را نیز ارائه می دهند.
دستگاه رطوبت سنج معمولی فقط میزان رطوبت هوا یا محیط را اندازه گیری می کند، در حالی که ترازوی رطوبت سنج آزمایشگاهی برای اندازه گیری درصد رطوبت در مواد جامد، پودری یا گرانولی طراحی شده است. این دستگاه علاوه بر سنجش وزن، با استفاده از حرارت کنترل شده رطوبت واقعی ماده را به صورت دقیق و عددی نمایش می دهد.
